Mimari Fotoğraf Çekiminden Önce Dikkat Edilmesi Gereken Konular
Öğr.Gör. Özer KANBUROĞLU

(1.Bölüm 11. Sayıda Yayınlanmıştır)

Fotoğraflanacak yapının, nasıl bir yapı olduğunu bilmek gerekir. Eğer bu yapı tarihi bir yapı ise, o yapının ne büyüklükte olduğu ve hangi dönemde, kimin tarafından ne amaçla inşa edildiği, hangi mimari akımı ya da üslubu yansıttığını öğrenmek gerekir. Bu amaçla, eğer imkan bulunursa bir sanat tarihçisinden de yardım alarak bilgilerimiz kesinleştirilebilir.

Eğer çekilecek olan yapı okul, ev, fabrika köprü gibi özel bir yapı ise, daha çok yapının işlevselliği ve kullanımına amacına dönük fotoğraflar çekilmelidir. Yapının fonksiyonu ve onu kullanan insanlar, fotoğrafa dahil edilmedikçe yapı tam anlamıyla aktarılamaz. Bu nedenle, bu tür yapıların fotoğraflanmasında insan unsurunu da gözönüne almak gerekir. Aynı şekilde, bir fabrika fotoğrafı çekiminde de, fabrika yapısı ile birlikte onun bir parçası olan makina teçhizatını ve çalışanları da fotoğrafa aktarmak gerekir.

Dikkat edilmesi gereken diğer husus, yapının durumuna göre çekim planı oluşturup, uygun optiklerle yapının tarzına en uygun çekimleri gerçekleştirmektir. Örnek olarak, bir cami çekimini gösterebiliriz. İlk önce yapının planı üzerinde çekim açıları belirlenir. Yapının 4 cephesi, yorumsuz olarak fotoğrafa aktarılır. Daha sonra ise, yapıyı oluşturan bir modül var ise ki bunlar; o yapının nasıl bir mimari modülden çoğaldığını gösterir, bunlar fotoğrafa aktarılır. Ayrıca pencere, saçak, kapı. kubbe, tonoz ve son cemaat yeri gibi yapı elemanlarının tanıtımı için çekimleri yapılmalıdır.

Yapıyı çevresi ya da işlevi ile birlikte anlatırken de, yapının tüm özelliklerini kullanmak ve yansıtmak gerekir. Bu çekimleri gerçekleştirirken, hangi özellikte bir film ile çekimin yapılacağı belirlenmelidir. Mimari çekimlerin hemen hepsi, tripod üzerinde yapılmalıdır. Durağan sahnelerde, düşük hızlı yüksek ayırma gücü olan çizgisel ifadeleri iyi şekilde veren filmler tercih edilmelidir.

İnsanların hareket ettiği sahnelerde ise, zorunlu olarak yüksek hızlı filmler kullanılmalıdır. Yüksek yapılar, çok geniş açılı objektifler ile teknik kamera veya F.C. objektifli sabit gövdeli fotoğraf makinaları kullanılarak ve perspektif kontrolu yapılarak çekilir. Bu çekimlerde de, tripod yardımıyla çekimi gerçekleştirmek gerekir.

Bizden günümüze ait bir yapının tanıtım amacıyla çekimi istendiği takdirde, doğrudan yapının mimarı ile görüşerek yapı hakkında birinci elden bilgiler ediniriz. Çekimleri gerçekleştirirken, bu bilgileri dikkate alırız. Ön hazırlıktan sonra, yapının hangi yaklaşımla fotoğraflanacağı fotoğrafçı ve işveren tarafından tesbit edilir.

Güneşin hareketlerini takip ederek, yapının çekilecek zamanının tesbiti de diğer önemli bir konudur. Yapının bulunduğu yöreye ait bir plan alınır ve yapının yönü bu plan üzerinde işaretlenir. Daha sonra, güneşin de bu harita üzerinde yörüngesinin bulunmasından sonra, yapının hangi yönünün hangi saat dilimleri içersinde çekileceği tesbit edilir. Böylece çekim öncesi hazırlık yapıp, daha az zaman harcayarak yapıyı fotoğraflarız.

Fotoğrafları çekilecek yapıda inşaatın sürmesinden dolayı ya da tadilatdan dolayı bitirilmemiş bölümler söz konusu olabilir. Fotoğrafçının buradaki görevi, bu bölümleri mümkün olduğu kadar kadrajın dışına ya da alan derinliğinin dışına çıkarmaktır.Yapının tamamlayıcı öğelerini bazen öne çıkarmak gerekebilir. Bu bazen bir otelin havuzu, bir çocuk bahçesi, bir heykel bazen de bir bahçe düzenlemesi olabilir. Fotoğrafları çekilecek yapıda inşaatın sürmesinden dolayı ya da tadilattan dolayı bitirilmemiş bölümler söz konusu olabilir. Fotoğrafçının buradaki görevi, bu bölümleri mümkün olduğu kadar kadrajın dışına ya da alan derinliğinin dışına çıkarmaktır.

Yapının tamamlayıcı öğelerini bazen öne çıkarmak gerekebilir. Bu bazen bir otelin havuzu, bir çocuk bahçesi, bir heykel bazen de bir bahçe düzenlemesi olabilir.Mimari çekimde, dikkat edilmesi gereken konuların en önemlilerinden birisi de konuya yaklaşımdır. Burada şu soru akla gelebilir. Bir mimari çekim için birden fazla mı yol vardır? Bu sorunun cevabı, kesinlikle evettir. Çünkü, bir yapıyı iki şekilde fotoğraflayabiliriz.

Yorumlu Yaklaşım

Fotoğrafçı burada kadrajın içine, sadece yapıyı değil kendi yorumunu da katar. Kendi yorumunu verirken de insan, bulut, ağaç, gökyüzü, ışık perspektif gibi bazı öğeleri kendi yorumuna yardımcı olarak kullanabilir. Bu öğeleri kullanarak, yapıyı sıradan bir izlenime oranla olduğundan daha değişik atmosferde gösterebilir. Böylece sıradan olmayan etkili ve işlerliği olan fotoğraflar elde edilir.

Yorumsuz Yaklaşım

Yapının her cephesinin tam karşıdan yapılan çekimleri de, yatay ve düşeylerinin, film karesinin kenarlarına paralel gelecek şekilde fotoğrafa aktarılması ile gerçekleştirilir. Bu çekimlerde, ya teknik kamera, ya da sabit gövdeli bir fotoğraf makinası ile perspektif düzeltici F.C. objektif birlikte kullanılarak, perspektifi düzeltme yoluna gidilir. Eğer bu imkanlarımız yoksa çekeceğimiz her cephenin yatayının ve dikeyinin tam ortasında yer alacak şekilde uygun yüksekliğe çıkılıp bu bakış noktasından çekim yapılır. Ya da yapı bunların dışında uygun bir perspektiften, 3 boyutlu izlenimi ortaya çıkacak şekilde fotoğraflanır.

Devam edecek....