FOTOGRAFYA

SUNUŞ YAZISI

NEDEN FOTOĞRAFÇI PORTRELERİ ?

Hemen bütün fotoğrafçılar binlerce kez vizörden bakıp, deklanşöre basarlar. Çoğu belleğimizde yer eden birbirinden güzel eserlere imza atarken, tamamı ile olmasa bile bir kısmı ile bizleri büyülemeyi başarırlar.

Biliriz ki vizörün ardındaki kimseler en güzel değerleri, en heyecan verici ögeleri, en enteresan oluşumları ve en düşündürücü lekeleri makinalarına hapsetmek isterler. Bunları filmlerinin yüzeyine sıvayıp oradan da kartlara aktararak ölümsüzleştirmeye çalışırlar. Yaptıkları her eylem yeni bir eser olarak ortaya çıkar ve bizler de eserleriyle tanırız O'nları.

Fotoğraf tarihinde eserleriyle yer alan ve ölümsüzleşen pek çok fotoğrafçı var ki, kimi zaman "O'nları yüzyüze görmek ne hoş olurdu" diye düşünmekten alamayız kendimizi. Ne yazık ki çoğu hayatta olmayan fotoğraf ustalarından bazısının portrelerini bulabilsek de, bir kısmının portrelerini bulmak mucize gibidir. Çünkü fotoğrafçılar hep vizörün ardındadırlar. Başkalarının portrelerini yaparak bu görüntüleri sonraki kuşaklara aktarıp ölümsüzleştirirlerken, kendilerine herhangi bir objektif çevrildiğinde rahatsızlık duyar, fotoğrafa konu olmaktan kaçınır ve hoşnutsuzluklarını bir biçimde belli ederler. Bütün fotoğrafçılar böyle davranmasa bile, bir kısmının, objektifin önünde iken sıkıldığını, gerildiğini, pek de keyif almadığını belli ettiğine tanık olmuşuzdur.

Fotoğrafçıların portrelerini yapmak zordur gerçekten. O' nlar, sizin fotoğraf makinanızı tutuşunuzdan, kullandığınız objektife kadar pek çok şeye dikkat ederler. Kullandığınız filmden, çekim yapacağınız mekan içindeki ışığın durumuna ve fotoğraf çerçeveniz içinde yer alacak nesnelere kadar pek çok şeyin denetimlerinde bulunduğunu hissedersiniz.

Fotoğrafçıların portrelerini yapmak bir diğer yönüyle de oldukça kolay ve bir o kadar da keyiflidir. Usta olan O' nlar çünkü. Ve ustalar size, hissettirmeden ders verirler, öğretirler. Işık avuçlarının içindedir sanki O' nların. Saçarlar ortalığa, öyle bir ışık yayılır ki size yapacak fazla bir şey kalmaz. Deklanşöre basarsınız müthiş bir heyecanla ve bu tad günlerce devam eder. Tanışma sırasındaki çekingenlikler yerini çok sıcak bir sohbete bırakır. Yılların birikimi ile oluşturulmuş, ustanın öyle kolayca kimseye açmayacağı arşivini izlerken, bu en mahrem şeyleri görebildiğiniz için kendinizi şanslı sayarsınız. Bu kadar büyük bir arşiv karşısındaki şaşkınlığınızı gizleyemezsiniz. Kitaplar, dergiler, albümler, basıma hazır hale getirilmiş dosyalar, binlerce negatif, binlerce dia. Bunları gördüğünüzde, ilk kez o zaman kavradığınızı farkedersiniz, yarım yüzyıla yakın veya yarım yüzyılı aşmış bir uğraşının önemini. Ustaların mekanında solunan atmosferin; " O' nlar yazdılar çizdiler fotoğraflarıyla ve bunları sarıp sarmalayarak emanet edecekler sonraki kuşaklara. Peki biz ne yaptık bu güne dek ? Fotoğrafçıyız ya, hatta sanatçı kimimiz (!) " diye düşündürmesi de küçümsenebilir bir katkı değildir.

İki yıl kadar oldu ustaların portrelerini çalışmaya başlayalı. Doğal olarak bizimle aynı kentte yaşayan fotoğrafçılarla iletişim kurduk öncelikle. Herhangi bir sıralama yapmadık fotoğraf ustaları için ya da her hangi bir sınıflama. Bir öncelik belirlemesi de söz konusu değil, iletişim kolaylığı (mekan yakınlığından dolayı) dışında. Ulaşabileceğimiz fotoğraf ustalarının tamamının portrelerini yapmayı hedefliyoruz uzun vadede. Ve yaptığımız / yapacağımız bütün portreleri de Fotoğrafya' nın yeni sayılarında yayınlamayı umuyoruz.

Ebru TEKEREK - Tekin ERTUĞ