FOTOGRAFYA

Fotoğraf ve Abstraksiyon

Prof. Dr. Simber Atay

Prof. Dr. Simber Atay

GİRİŞ

Resimsi (pictorialist) vizyondan, saf fotoğraf anlayışına, modern fotoğraf estetiğinin evrimini temsil eden The Linked Ring (1892-1909) ve Photo Secession (1902-1917) gruplarının temsilcilerinden başlayarak, avangarddan postmodernizme, straight fotoğrafçılar, vortisistler, fütüristler, dadaistler, neue sachlichkeit'çılar, konstrüktivistler, sürrealistler, bauhaus'çular, f/64 fotoğrafçıları, sübjektif fotoğrafçılar, informel fotoğrafçılar, Şikago ekolü fotoğrafçıları, Düsseldorf ekolü fotoğrafçıları, Harold Edgerton, Minor White, Ernst Haas, Ralph E.Meatyard, Joan Fontcuberta, Wolfang Tillmans...gibi mitolojik figürler, "abstraksiyon" kavramını tartışmışlar, araştırmışlar ve bu niteliğe sahip fotoğraflar gerçekleştirmişlerdir.

Buna göre, fotoğraf bağlamında abstraksiyon:
- Modernist bir vizyondur.
- Avant-Garde bir yaratıcılık performansıdır.
- Estetik bir stratejidir.
- Analitik bir prosestir.
- Bir individualizm iddiasıdır.
- Bir metafizik tartışmasıdır.
- Sanat ile felsefenin ezoterik birliğidir.
- Bir metafordur.
- Bir illüzyondur.
- Görsel sanatların, müzik ve şiire öykünmesidir.
- Sanatçının icat ettiği bir kavram labirentidir.
- Tutkulu bir seyin davetidir.
- Postmodernist bir kültür bileşenidir.

Fotoğrafçılar, genel olarak figüratif ya da non-figüratif abstraksiyonlarını:
- "Işık" fenomenine bilimsel bir tarzdan yaklaşarak ve ışığın mevcudiyetini konu alarak,
- Fotoğraf makinasının optik, mekanik ve elektronik yapısını deneysel bir bilinç düzeyinde araştırarak ve hatta değiştirerek (obtüratör hızlarının konunun hızı ile uyumsuz kullanımı gibi),
- Fotoğraf kimyasını aynı deneysel espriyle yeni yaratıcılık olanakları için ele alarak,
- Algı varyasyonları yaratan optik araçlar icat ederek (Vortograf gibi),
- Algının sınırlarını genişleten optik olanaklardan (teleskop, mikroskop gibi) yararlanarak,
- "Her teknoloji kendine özgü bir estetik yaratır" şeklinde, fotoğraf teknolojisini yüceltmek ama aynı zamanda da söz konusu teknoloji ile ilgili ilk prensipleri "yeni yorumlar" adına daima gündemde tutarak (el imalatı basit camera obscuraların kullanımı gibi),
- Fotoğraf çekerken ya da karanlık oda tekniklerini uygularken rastlantı olgusunu bazen varoluşsal bir belirsizlik ve otomatizm efekti gibi yorumlayarak,
- Işığın etkilerini empresyonist bir özen ile değerlendirerek,
- Işığın etkilerini bir aşkınlık durumuna dönüştürerek,
- Bilimsel karaktere sahip hareket analizlerine sanatsal karakter vererek,
- "Fotoğrafta kompozisyon" konusunu, klasiğe oranla, alternatif kişisel estetik öneri sorunu haline getirerek,
- Realiteye ilişkin fotoğrafik saptamayı radikal bir estetik transformasyon olarak algılayarak,
- Konu alınan realiteyi, formalist bağlamda bir arzu nesnesi gibi analiz ederek,
- Realitenin röprodüksiyonu fotoğrafın bu niteliğini, bir metafizik bağlamı gibi kavramsallaştırarak gerçekleştirmektedirler. Sonuçta, konuyu daha net tanımlayabilmek için, yukarıda sözü edilen bazı grup, ekol ve temsilcilerin seçilen eserlerinin çözümlenmesi gerekmektedir. Bu bağlamda ilk örneğimiz Alvin Langdon Coburn olacaktır.

Devam edecek...