Lütfi Özkök’ün Kronolojik Yaşamöyküsü 1923 Emine Devlet Hanım ile balıkçı Mehmet Muradasıl’ın oğlu. İlköğrenimini Feriköy’de, ortaöğrenimini Vefa Lisesi, Saint Jean d’Arc Koleji ve Taksim Lisesi’nde tamamladı.
1943 Viyana’ya gitti. Savaş nedeniyele bir yıl sonra İstanbul’a döndü. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde Fransız Dili ve Edebiyatı, Viyana Üniversitesi’nde Germanistik ve Sorbonne’da tekstil öğrenimi gördü. 1949’da Paris’e gitti. Sınıf arkadaşı İsveçli Anne-Maire ile evlendi. 24 Aralık 1950’de İsveç’e yerleşti.
1953 Brödet och Karleken (Ekmek ve Sevda) İsveççe küçük bir el basması şiir antolojisi: Orhan Veli, Oktay Rifat, Melih Cevdet, Fazıl Hüsnü, Cahit Külebi. Lasse Söderberg ile birlikte (Metamorfoz Yayınevi).
1964 Warszawa (Varşova). Resimli kitap. Folke Isaksson’la birlikte (Bonniers Yayınevi). Sundsvall Şehir Müzesi’nde Varşova’dan Resimler ve Dünyadan Yazar Portreleri sergisi. (Bu sergi İsveç’in birçok kitaplık ve müzesinde bir yıl süreyle dolaştırıldı.)
1965 Sergilenen fotoğrafları, basında çıkan eleştiri yazılarıyla birlikte Foto Expo Yayınevi tarafından kitap biçiminde basıldı. Danimarka Televizyonu Lütfi Özkök ve yazar portreleri üzerine 25 dakikalık belgesel bir sanat filmi yaptı ve Kopenhag Televizyonu’nda gösterildi.
1966 İsveç Hükümeti, sanat çalışmalarını serbestçe sürdürebilmesi için, arka arkaya iki yıllık burs verdi.
1967 Küba Hükümeti’nin çağrılısı olarak Havana Sanat Şenliği’ne katıldı (Küba gezisi yedi hafta sürdü). İsveç ve Fransız basınında, “Küba Röportajları” yayımlandı.
1968 Kuzey Ozanları Portreleri (Tiden Yayınevi’nin yıllık kitabı). Finlandiya Yazarlar Birliği’nin çağrısı üzerine Lahti Uluslararası Yazarlar Kongresi’ne katıldı. / Bu sempozyum üzerine yaptığı röportajlar İsveç sanat dergilerinde ve Birleşik Amerika’da Books Abroad (Oklahoma) dergisinde yayımlandı.
1969 Danimarkalı ozan Jörgen Nash ile “Gövde Dövmeleri” (Tatouage) üzerine 16 milimetrelik, renkli, 18 dakika süren belgesel bir sanat filmi yaptı. Bu yapıtıyla İsveç Film Enstitüsü’nün ödülünü kazandı. İsveç Yazarlar Birliği’ne üye oldu. Ercüment Behzat’ın “Mau Mau” şiirlerinden dördünü İsveççeye çevirip, Ord och Bild dergisinde yayımladı.
1970 Birleşik Amerika, Oklahoma Üniversitesi Sanat Müzesi’nde “25 Ülkeden 62 Yazar Portresi” adlı kişisel sergisini açtı. (Bu sergi birçok Amerikan Üniversitesi kütüphane ve müzelerinde 1972’ye kadar dolaştırıldı.)
1971 İsveç diliyle yazdığı şiirleri Dikter Utanför (Dışarda Kalanın Şiirleri) adıyla kitap halinde yayımladı. (Raben O. Sjögren Yayınevi). İsveç Yazarlar Birliği’nin özendirme ödülünü kazandı. İsveç PEN Kulübüne üye oldu. İsveç Film Enstitüsü’nün bağımsız ekonomik desteği sayesinde Polonyalı matematik ve atom fiziği profesörü Marek Zorawski ile Afrika dinlerinden biri olan “voodoo” (Kara Büyü) üzerine Paris’te 25 dakikalık, renkli, belgesel bir film çekti.
1972 İsveç Film Enstitüsü hesabına ünlü Fransız ozanı René Char’ın kişiliği ve sanatı üstüne, Provence’da, ozanın yaşadığı çevrede ve evinde Danimarkalı şair Jörgen Nash’la birlikte 35 dakikalık, renkli bir sanat filmi. Federal Alman Hükümeti’nin çağrılısı olarak iki haftalık Berlin ve Frankfurt yolculuğu.
1973 Yirmibeş yıldır üzerinde durduğu Çağdaş İsveç Şiiri Antolojisi (Yeditepe Yayınları). İsveç Yazarlar Birliği’nden aldığı beş yıllık çalışma bursu yaşam boyu gelirine çevrildi. SİDA bursu.
1974 Ozan arkadaşı Göran Palm ile İsveç Televizyonu için bir Türk köyünün günlük yaşantısını saptayan 15’er dakikadan dört bölümlük bir filmin yalnız fotoğraf makinesiyle yapımı (Bursa’ya bağlı, Marmara kıyısında bir balıkçı köyü olan Kurşunlu Köy’de). Büyük başarı kazanan bu film genel istek üzerine birkaç kez gösterilmiştir. Bu filmin konusu ve resimleri biraz değiştirilip Devlet Yüksek Öğretim Kurulu tarafından Bir Türk Köyü adıyla kitap olarak 5.000 adet basıldı. René Char’ın şiirlerini, eşi Anne-Marie Özkök ile birlikte İsveççeye çevirdi (Tiden Yayınevi). Bülent Ecevit’in şiirlerini, gene eşiyle birlikte bağımsız haftalık Arbetaren sendika gazetesinde İsveçlilere sundu. Bir süre sonra bu dört şiir Helsinki’de Argus edebiyat dergisinde Finlandiyalılara tanıtıldı.
1975 ABF halkevinde foto sergisi, Stockholm. Hüsamettin Bozok’la, Finlandiya’da Lahti Uluslararası Yazarlar Kongresi’ne katıldı. De Nio Edebiyat Derneği’nin şiir ödülünü kazandı. Oktay Rifat’la Fazıl Hüsnü Dağlarca’dan seçip çevirdiği 22 şiiri, İsveç Akademisi’nin dergisi Artes’te yayımladı. Zor Okuyanlar İçin Kurşunlu Köy Kitabı, Gidlund Yayınevi, Stockholm.
1976 9000 baskılı Lyrikvannen şiir dergisine, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Cahit Külebi, İlhan Berk, Melih Cevdet Anday, Bülent Ecevit ve Nâzım Hikmet’in İsveç’te yayımlanmamış şiirlerinden oluşan özel bir sayı hazırladı. 1953’te ilk baskısı yapılan Ekmek ve Aşk, 5 Türk Şairi (Nâzım Hikmet, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Orhan Veli Kanık, Oktay Rifat, Melih Cevdet Anday), Türk şiiri antolojisini, Nâzım Hikmet’i de ekleyerek, genişletilmiş olarak yeniden bastırdı. İsveççeye çevirenler: Lasse Söderberg, Artur Lundkvist, Anne-Marie ve Lütfi Özkök, Tiden Yayınevi. İsveç Televizyonu için, Küba kökenli İsveçli bir prodüktörle, Federico García Lorca üzerine İspanya’da 60 dakika süren renkli bir belgesel sanat filmi yaptı.
1977 İsveç Krallık Akademisi’nin Sanat Ödülü’nü kazandı. İsveç Yazarlar Birliği’nden, Türkiye’de gelişen Öztürkçeyi yerinde izlemesi için uzun süreli bir yolculuk bursu aldı. (Bu sayede hiç görmediği İç Anadolu’yu dolaştı). Göreme yöresine İsveç basını için renkli bir röportaj yaptı. Anayurdunda üç ay kalarak yeni ilişkiler kurdu, yeni dostlar kazandı.
1978 İçimizdeki Sıla-Şiirler, Yeditepe Yayınları, İstanbul. Şiirler, İsveçli şair Göran Sonnevi’den Yavuz Çekirge ile birlikte çevirdiği şiirler, Yeditepe Yayınları, İstanbul. Stockholm -Pen Klubü Kongresi: Yazar Portreleri.
1979 Paris’te İsveç Kültür Merkezi’nde 120 Yazar Portresi sergisi.
1981 Finlandiya, Lahti kentinde her iki yılda bir toplanan Uluslararası Yazar Seminerleri’nden oluşan İngilizce, Fransızca ve Fince bir fotoğraf kitabı yayımlandı.
1982 Danimarka Kopenhag Güzel Sanatlar Akademisi ve Norveçte Oslo Sanatçılar Evi’nde karma sergiler.
1983 Karanlıkta / Aydınlıkta, 5 İsveçli şair kadının portreleriyle birlikte Yavuz Çekirge ile İsveççeye çevrildi. Ada Yayınları, Stockholm. Bülent Ecevit’in Bugün / Yarın adında seçme şiirleri fotoğraflı olarak Jörgen Nash tarafından Danimarkacaya çevrildi. Soc Yayınları, Kopenhag.
1984 Rüzgârların Yolu (Vindarnas Vag) adında İsveççe yazdığı şiir kitabı Stockholm’de Bonniers Förlag yayınları arasından çıktı.
1985 Stockholm’de Fransız Kültür Enstitüsü Sanat Galerisi’nde İsveç ve Fransız Yazar Portreleri sergisi, René Char filminin vizyonu.
1986 Mexico City’de Foro de Arte Contemporaneo Sanat Galerisi’nde 35 memleketin 207 yazarından oluşan portreler sergisi. Belediye İşçileri Federasyonu Sanat Ödülü.
1987 İstanbul, Beyoğlu Yapı ve Kredi Bankası Sanat Galerisi’nde 20’si Türk yazarlarını içeren 100 Yazar Portresi sergisi. Güney Fransa’da Cogolin kentinde, René Char’a saygı nedeniyle düzenlenen kolokyumda şairin şiirine yakınlığıyla tanınan Fransız ve yabancı şair portreleri sergisi ve filminin vizyonu.
1988 Güney Fransa’da, Cogolin şehri Kültür Merkezi’nde Şair René Char’a Saygı adı altında, büyük şairin evrenine yakın Çağdaş Dünya Şairleri Portreleri ve ayrıca Lütfi Özkök’ün yönettiği “René Char” filminin gösterilişi.
1989 Paris’te İsveç Kültür Merkezi Sanat Galerisinde Fransız ve İsveç Yazarları Portreleri sergisi. İsveçli şair Peter Curman’ın Ayak İzleri adında seçilmiş şiirlerini Turhan Kayaoğlu ile birlikte Türkçeye çevirdi (Cem Yayınları).
1990 Şair René Char’ın doğduğu Güney Fransa’da L’lsle Sur la Sorgue kasabasında, Galerie Archipel’de Büyük Şairden 12 renkli ve siyah beyaz portre sergisi. Moskova Foto Center’de 13’ü Rus olmak üzere 112 yazar portresi sergisi.
1991 Göteborg şehri Uluslararası Kitap ve Fotoğraf Fuarı’nda Nobel Edebiyat Ödülü alan 30 sanatçı, ve gerisi kuyrukta bekleyen 12 sanal adayın portreleri sergisi.
1993 Uzaklığın Yakınlığı, Toplu Şiirleri (1944-1992), Cem Yayınevi, yayımlandı. Stockholm Şehri Onur Ödülü.
1994 Lütfi Özkök’ün hayatı, fotoğraf sanatı ve şiirleri üzerine gerçekleştirilen 55 dakikalık Rüzgârların Yolu adındaki filmin iki kez İsveç Televizyonu’nda gösterilmesi.
1995 Kanada, Montréal Sanat Film Festivali’nde filmin ödül alması ve sinema merkezinde portre fotoğraflarının sergilenmesi. Aynı fotoğrafların Hollanda Rotterdam’da Orhan Pamuk’un da katıldığı Türk Kültür Haftası dolayısıyla sergilenmesi.
1996 İsveç Akademisi Ödülü’nü aldı.
1998 Mart ayında Paris Kitap Fuarı’nda; Mayıs ayında İstanbul Maçka Sanat Galerisi’nde Çağdaş Yazar Portreleri sergileri. Mayıs ayında, İsveçli şair Lasse Söderberg’den Türkçeye aktardığı seçilmiş şiirlerinin Yapı Kredi Yayınları’ndan Kardan Düşler adı altında İsveççe ve Türkçe yayımlanması. Eylül ayında “Modernizmin Öncüleri” adıyla Stockholm Şehir Kütüphanesi’nde portrelerinin sergilenmesi, aynı serginin Ekim ayında Göteborg Uluslararası Kitap Fuarı’na alınması ve ardından bu yıl 10 Aralık’ta verilen Nobel Edebiyat Ödülü nedeniyle Nobel Ödüllü 30 yazarın portrelerinin İsveç Akademisi Nobel Kütüphanesi’nde sergilenmesi.
1999 Paris, Fnac’in Montparnasse Foto Galerisi’nde Karma 65 Yazar ve Sanatçının sergisi, dünya turuna çıkma. Nobel Kitaplığı’nda Nobel Ödüllü 31 edebiyatçının portrelerinin halka açılması.
2000 Berlin Güzel Sanatlar Akademisi’nde 14 adet Samuel Beckett portresinin sergilenmesi. İsveç’in Boras Şehir Sanat Müzesi’nde ve Kitabevi’nde Portreler ve Film sergisi. Toplu Şiirleri’nin Balder Kitabevi tarafından basılması ve Eylül ayında Uluslararası Göteborg Kitap Fuarı’nda sergilenmesi ve imzalanması. Rinkeby Kitap Fuarı Ödülü’nü aldı.
2001 Halmstad Şehir Sanat Galerisi’nde 21 sanatçı portresinin sergilenmesi. Stockholm-Rinkeby Kitap Fuarı’nda Düşler Otlar İçinde Büyür Şiir ve Fotoğraf kitabının 10.000 kuronluk ödüllüğe seçilmesi. Cenevre Uluslararası Kitap Fuarı’nda Hebdo gazetesinin Nobel Ödüllü 31 yazarın portrelerinin sergilemesi. Şiir ve Fotoğraf Kitabı’nın, Kraliyet Kütüphanesi’nin yılın en güzel 25 kitabı arasında ödül ve diploma alması. Nobel Edebiyat Ödülünü alan 32 yazarın portresinin, Nobel Kütüphanesi’nde sergilenmesi.
2002 İrlandalı-Fransız yazar Samuel Beckett ile Beat Akımı’nın babalarından William S. Burroughs’un portreleriyle Fnac Fotoğraf Koleksiyonu’nun Milano ve Torino’da açılan sergilerine katılması ve Mozzotta Yayınevi’nin İtalyanca ve Fransızca sunulan muazzam kataloğunda –La Fotografiatra e poesia– temsil edilmesi. İsveç Hükümeti tarafından Illis Quorum Liyakat Madalyası ile onurlandırılması. Göteborg Uluslararası Kitap Fuarı’na fotoğrafları üzerine konferans vermek üzere davet edilmesi.
2003 Yunanistan Rodos Adası Çağdaş Sanatlar Müzesi, Fnac Fotogaleri Sergi Fotoğraflarının dünya turnesinden Lütfi Özkök’e geri dönmesi.
|