In illo tempore, Masumiyet Çağı’nda anne ve çocuk kutsal bir birlikteliği temsil ederdi. Anne çocuğu sever, çocuk annesini sayar, birbirlerini mükafatlandırırlardı. Çocuk, hayatın armağanıydı. Bir çocuğun annesi olmak, annelik faziletli olmakla eşdeğerdi. Anne ve çocuk olmanın bir tek niteliği vardı: Sevgi, mutlak sevgi… Sonra Kötülük’ün hükümranlığı geldi. İyi annelerin sayısı çok azaldı. Anneler, Kötülük ile işbirliği yapar oldu. Çocuklarını esirgemek yerine onları kullanmaya, kullandırmaya, kötülük yapmaya başladılar. Zulme engel olmak, açıklamak, itiraf etmek yerine sessiz ortak olmayı tercih ettiler. Kendi ezilmişliklerinin hıncını -bilinçli ya da bilinçaltı- çocuklarından çıkardılar. Kölelik dirildi. Çocuklar köle oldu; Anneler köle ruhlu! Mağlup ya da galip fark etmez, hepsi korku bağımlısına dönüştü. Hümanizm kitschleşti. Medeniyet, medeniyetlere bölündü. Akeron  Irmağı’nın suları taştı, her yeri  kapladı. Sonra yeni bin yıl başladı. “Başlangıçlar ümidi temsil eder.”( Eliade, Mircea, Mitlerin Özellikler, Çev.Sema Rıfat, Om Kuram, İstanbul, 2001, s.105). Ama Kötülüğün Hükümranlığı gittikçe güçleniyor. Her gün, insanlık, toplumumuz, her birimiz, kötülüğün bir başka zaferine tanık oluyoruz. Yeni zamanların tek farkı şu: İyi insanlar, iyi anneler nadiren de olsa, henüz cılız bir sesle de olsa ‘Dünyada iyilik vardır’ diyor, iyi olmayı cesaretle temsil ediyorlar. Bir zamanlar, Medea, Niobe, Kassandra vardı. Onların ibret dolu trajik hikayeleri, moral değerlerin muhafazası için mitolojik bir gücü simgelerdi. Ama çoktandır unutuldular. Aynı şey  İyilik’in timsali kahramanların başına da geldi. Arşiv, kütüphane ve müze labirentlerinde unutulup gittiler. Ruhen ve kalben silindiler. Bir tek Kötülük kaldı. Şiddet evrenin her köşesine yayıldı. Hem gerçek anlamda, hem de sanal anlamda. Bu kaosu açıklamak, mazur göstermek, tevil etmek için Medeniyet’in hiçbir sistemi, hiçbir parametresi, hiçbir görünümü yeterli değil. İyilik ve Kötülük diyalektiği yok olmak üzere. Kötülük ve Kötülük diyalogu oportünist annelerin daha fazla işine geliyor. Hiç bir çocuk güvende değil. İnsanlar iyiliği reddettikçe gerçeği yaratma şanslarını da kaybettiler. İllüzyonlar onlara yetiyor. Şimdi yalnızca gerçeği anlamayı ümit edebiliriz. O da etik tartışmaları, moral şokları, politik yakıştırmaları, ekonomik gerekçeleri bir yana bırakıp psikoloji ve psikanalizi gülünç yöresel manipülasyonlardan kurtarıp şu en saf Aydınlanma Ruhu ile tatbik edersek. Sahi mi kayıp ruh? Sen mi tatbik edeceksin. Et bari! Hala anlamadın mı 25.Saat’te öneri yoktur.

Anne ve çocuk, saf bağlamı içinde olsa olsa bir Fotoğraf Tarihi kategorisi olabilir, tematik! Bir de sevimliliğin muhafaza edildiği doğa fotoğrafları ve tabii Magnum fotoğrafları arasında nadiren de olsa ilgili temsile rastlanabilir. O zaman Tarih Musası Clio’ya soralım, örnekleri versin bize, aklından geçenleri söylesin:

Çok tarihi! Çok hümanist! Çok gerçekçi! Dr. Charles Darwin Çok filantropist! Çok arızalı! Çok saf! Çok toplumcu-gerçekçi! Çok demokrat! Çok avant-garde! Çok trajik! Çok komik! Çok politik! Çok incelikli! Çok müşfik! Çok ironik! Çok fantastik! Babalar Günü kutlu olsun! 21/VI/2009 Çok esprili! Efsanevi! Çok bilimsel! Dr. Türkan Saylan Çok entelektüel! Çok eğlenceli! Çok grotesk! Çok renkli! Çok asil! Çok şiirsel! Çok klasik! Çok bireysel! Dr. İhsan Doğramacı Çok güncel! Çok alegorik! Çok tuhaf! Çok şaşırtıcı! Vallahi aynı biz! Olağanüstü! Çok nostaljik! Çok sanatsal! Çok belgesel! Daima beraber! Çok sevimli! Çok manalı! İkonik! Dr. Sigmund Freud Çok güzel! Çok karmaşık! Pieta! Çok eğlenceli! Çok mnemonik! Çok kategorik! Anne-Çocuk Çok samimi!

Anne ve Çocuk		Southworth and Hawes 1844

Jacob Riis 1890		Çocuk ve Anne

Gertrude Kasebier 1899		Rudolph Dührkoop 1900

Lewis Hine 1905		Alfred Stieglitz 1907

Tina Modotti 1929		Dorothea Lange 1936

Dorothea Lange 1939		David Seymour 1940

Robert Capa 1943		Eugene Smith 1944

David Seymour 1948		Robert Capa 1948

Willy Ronis 1948		Philippe Halsman 1950

Robert Frank 1951

Werner Bishop 1951		Anne ve Kızı

Elliott Erwitt 1953		Eve Arnold 1954

Henri Cartier-Bresson 1957		Henri Cartier-Bresson 1958

Philippe Halsmann 1959		Rene Burri 1961

Eve Arnold 1963		Anthony Wolff 1965

Lennard Nillson 1965		Kyoichi Sawada 1966
Joseph Koudelka 1967		Marcia Keegan 1968
Ian Berry 1970		Diane Arbus 1971
Eve Arnold 1971		Eugene Smith 1972
Anne ve Oğul		Joel-Peter Witkin 1979
Bruno Barbey 1980		Sebastiao Salgado 1984

Carl de Keyzer 1989

Peter Marlow 1990		Thomas Hoepker 1991
Larry Towell 1992		Stuart Franklin 1994
Elliott Erwitt 1995		Raymond Depardon 1995
Steve Mc Curry 1999		Raymond Depardon 2002