Camera Lucida - Fotoğraf Üzerine Düşünceler

Türkçesi, Reha.Akçakaya ; Yayın Yönetmenleri, Kaan Çaydamlı, Çetin San. İstanbul : Altıkırkbeş Yayınları, 1996. 2. basım. 111 sayfa

Roland Barthes
(12 Kasım 1915, Cherbourg- 26 Mayıs 1980, Paris)

Göstergebilime büyük katkılar yapan Fransız aydın ve eleştirmen. Yapısalcılık, göstergebilim ve psikanalizin etkilerini birleştiren, kendine özgü bir edebiyat eleştirisi gelistirmistir.

Paris Üniversitesinde öğrenim gördü. Sonradan birkaç kez tekrarlayacak tüberkülozu yüzünden öğrenimini aralıklarla sürdürdü.

1952-1959 arasında Bilimsel Arastırmalar Uluslararası Merkezin' de (CNRS) çal ıştı. Çeşitli dönemlerde Macaristan, Romanya, Mısır gibi ülkelerde ders verdi. 1959' da kısa bir süre konferanslar vermek üzere İstanbul' a geldi. 1976' da College de France ta edebiyat göstergebilimi alanında ilk kürsü başkanı oldu.

Yeni roman anlayışının kuramsal temellerinin atılmasında önemli rol oynadı. 1960 larda Yapısalcılığın Fransız aydın çevrelerinin gündemine girmesiyle geleneksel anlayışı savunan üniversite çevrelerinin sert eleştirilerine hedef oldu. Bir otomobil kazasında yaralanarak öldü.

" Çağımızın en büyük yazarlarından biri olan Roland Barthes Camera Lucida yi (La Chambre Claire) tamamladıktan kısa bir süre sonra öldü. En bireysel ve kurgusal yapıtı sayılan Camera Lucida da fotografın ne olduğu sorusuna yanıt ararken, fotograf ile ölüm (belki de yaklaşmakta olan kendi ölümü) arasındaki ilişkiyi de ortaya çıkarmıştır Barthes. Yalnızca yazının değil, fotografin da başyapıtlarından biri olan Camera Lucida nın yurdumuzdaki fotograf tartışmalarına yeni bir boyut kazandıracağını umuyorum."
Reha Akçakaya 1992

" Uzun zaman önce bir gün, Napolyon' un küçük kardeşi Jerome 'un 1852 de çekilmiş bir fotografı elime geçti. Ve bu güne dek hiç dindiremediğim bir şaşkınlıkla sunu fark etmiştim o zaman : "Ben imparatora bakan gözlere bakıyorum." Ancak hiç kimse paylasır ve anlar görünmediğinden (yasam bu küçük yalnızlık darbelerinden oluşur), unutmuştum bunu. Fotografa olan ilgim sonraları daha kültürel bir yöne döndü. fotografı sinema' ya karşı sevdiğime karar vermiştim ; ancak yinede bu ikisini tam anlamıyla birbirinden ayıramıyordum. Bu soru giderek daha ısrarlı hale geliyordu. "varlıkbilimsel" bir tutkuya kapılmıştım : ne pahasına olursa olsun fotografın kendi içinde ne olduğunu, görüntüler topluluğunda hangi temel özelliklere ayrıldığını öğrenmek istiyorum."

Kitap yukarıda geçen bölümle "fotografın özelliği" ile başlıyor. iki bölümden oluşmakta olan Camera Lucida da 26 fotografçının 100 e yakın fotografı yeralmaktadır. Örneğin : Nadar, Niepce, Sander, Gardner, Klein, Van der Zee. " Sınırlandırılamayan fonograf " la devam ediyor ; fotografın ne olduğuna yanıt arıyor. Fotografa ilgi duyan herkesin kendinden birşeyler bulabileceği ve yeni anlamlara ulaşabileceği, keyifle okunacak bir başyapıt.