

|
|
     
Okudunuz mu?
Fotoğraf
ile ilgili Kitaplar Hakkında bir kaç söz
Hafize
KAYNARCA
Fotoğraf
ile uğraşanlar hep fotoğraf ile ilgili Türkçe
yayın olmadığından şikayet ederler. Belki haklılar
ama öte yandan son yıllarda, fotoğrafı konu
alan bir çok yayın çıktığını da görüyoruz. Bazıları
çeviri olmakla beraber bizim yazarlarımızın
kitaplarının sayısı da her geçen gün artmaktadır.
Sadece kitap değil fotoğraf albümleri de çok
ve sık basılmasa da, satış fiyatları el yakacak
kadar pahalı olsa da yine de arada bir bir kaç
tane yayımlanmaktadır.
|
Özellikle fotoğraf
eğitimi ile ilgilenenlerin, Marmara Üniversitesi
Güzel Sanatlar Fakültesi Fotoğraf Bölümünün
ders notları yayınlarına bir göz atmalarını
öneririm. Prof. Sabit KALFAGİL'in Işık ve Renk,
Fotoğrafın Optiği, Prof. Emre DÖLEN'in Fotoğraf
Tarihi, Öğr. Gör. Bülent ERUTKU'nun Fotoğraf
Akımları ve Kullanılan Teknikler ve Öğr. Gör.
Ufuk Murat DUYGUN'un Negatif-Pozitif isimli
ders notları bunlardan bir kaçıdır. Kodak firmasının
katkıları ile basılan ve sayıları yaklaşık on
civarında olan bu yayınlar, özellikle teknik
konular ile ilgilenen fotoğraf meraklılarının
ilgisini çekecektir. Ertuğrul ALGAN'ın 1999
yılı son aylarında Eskişehirde basılan "Fotoğraf
Okuma" adlı kitabı da, görüntü çözümlemesine
ilişkin bilgiler içermektedir. Görsel iletişim,
fotoğrafın dili, anlamlandırma, gösterge bilim,
görüntü ve gerçeklik, gösterge kavramı ve benzeri
konuları irdeleyen ve farklı kaynaklardan alıntıların
da yapıldığı kitapta yer alan bilgiler çoğumuzun
fotoğraf okuma ile ilgili düşüncelerine katkı
sağlayacaktır.
|
Yine
1999 yılı sonlarında basılan bir başka kitap
ise, Gendaş Kültür yayını olan, Mehmet ÜNAL'ın
"Yaşamın Aynası Fotoğraf" adlı kitabıdır. Kitapta
fotoğraf, fotoğrafçı ve fotoğraf sanatı ele
alınmaktadır. Fotoğraf tarihi, foto-röportaj,
fotomontaj, savaş fotoğraları ve fotoğrafın
anlamı gibi konulardan ve fotoğrafçılardan söz
edilmektedir. Kitabın sonuna Türkiye'nin önemli
fotoğrafçılarında yer aldığı mini bir ansiklopedi
de bulunmaktadır.
|
Bir
başka kitap ise, 2000 yılının ilk aylarında
yayınlanan, aynı günlerde "Büyülü Prag" adlı
bir fotoğraf albümü de çıkaran, Çerkes KARADAĞ'ın
"Sözde Fotoğraf" adlı son kitabıdır. Alışılmış
tarzlardan biraz farklı bir yazım tarzı olan
kitapta; fotoğraf ile ilgili kavramlar, görüntü,
fotoğrafçı, görsellik ve benzeri fotoğrafla
ilgili pek çok konu ve kavram irdelenmektedir.
Uzun metinler yerine kısa cümleler ve küçük
paragraflardan oluşan kitabında yazar kendi
kendisiyle tartışıyor gibi sanki.
|
Burada
1999 ve 2000 yıllarında yayımlanan kitaplardan
bir kaçı hakkında bir şeyler söyledikten sonra,
asıl son zamanlarda en çok etkilendiğim kitaptan
söz etmek istiyorum. 2000 yılının Nisan ayında,
Yapı Kredi Yayınlarından çıkan Nazif TOPÇUOĞLU'nun
"Fotoğraf Ölmedi Ama Tuhaf Kokuyor" isimli kitabı.
Pek çok açıdan doyurucu ve etkileyici bir kitap
olduğunu düşünüyorum. Konularla ilgili olarak
oldukça çarpıcı fotoğraf örneklerinin kullanıldığı
kitapta, fotoğraf ile ilgili olarak geniş bir
yelpazde tartışma ortamı yaratıyor. Yazar kitabın
amacının öncelikle "nasıl fotoğraf çekilir"
değil "neden fotoğraf çekeriz" sorusuna yanıt
aradığını söylüyor. Bir çoğu daha önce farklı
zamanlarda, yerlerde ve biçimlerde yayımlanan
yazıların bir araya gelmesi ile oluşturulmuş
bu kitaba deneme türü de diyebiliriz.
|
Kitapta
Olası Gerçekler başlığı altında, gerçek bilgilere
dayanan, akademik sayılabilecek yazıların yer
aldığı ilk bölümde; fotoğraf dünyasındaki kimi
tarihsel ve eleştirel konudan söz ediyor. Kültürel,
ideolojik ve teknolojik gelişmelerin uygulamayı
nasıl etkilediği sorgulanıyor. Gerçek Hikayeler
başlığı altındaki, inanılması güç gerçeklere
dayanan, tamamen/kısmen uydurulmuş, öznel hikayeler
içeren ikinci bölüm ise, fotoğrafçılıktan söz
eden yazılardan oluşmaktadır. Belgesel Fotoğrafçılık
Yeniden Tanımlanıyor, Bir Gösteri Sanatı Olarak
Fotoğrafçılık Yönetmensel Tavır, Çocuklar Büyüdükleri
Zaman Artık Çocuk Değildirler, Fotoğrafçılık
Öldü Mü? Sayısallaşma Sürecinde 'Ellenmiş' Optik
Görüntü, Görüntülerin Manipülasyonu X Kitlerin
Manipülasyonu, Fotoğraf Üzerine Kaymak veya
"Nostaji Artık Eskisi Gibi Değil", Masumiyete
övgüler, Resimli Yolculuklarda Kendini Bulmak,
Bir Coğrafyada Fotoğrafya ve Benim Adım Nazar,
kitapta yer alan yazıların başlıklarından bazıları.
Konulara
yaklaşımı ve düşünceleri ile, ülkemizde fotoğraf
alanında sürekli tartışılan ancak yazın boyutu
eksik olan, bence oldukça önemli pek çok konuyu/noktayı
tartışıyor Sayın Nazif Topçuoğlu bu kitabında.
Keyifle okunan ama bir çırpıda okunup bitirilemeyen
bir kitap. Hani "bir solukta okudum" diyebileceğimiz
kitaplardan değil. Biraz zaman ayırarak, arada
durup, dinlenip, nefes alıp, düşünüp, kendi
kendimize tartışıp ondan sonra tekrar okuyarak,
hatta bazen okuduğunuz yerleri tekrar okuyarak
anlayabileceğimiz kitaplardan. Yazıların arasındaki
seçilmiş fotoğraf örnekleri de yazıların kendisi
kadar etkileyici ve sarsıcı. "Günümüzde modernizmin
sorunu, bilinen formüllerin ve eski tekniklerin
tekrarıyla kendisini sınırlamış olmasındadır.
Ne yazık ki, artık karizma, kalite ve heyecan
kalmamıştır. Akedemik ve hesaplı bir tekrar
söz konusudur. Yalnızca modernist parametrelerde
ısrar etmek, fotoğrafçılığı sanat dünyasında
anakronistik ve artizanal (zanaatkâr) bir konuma
getirmektedir." "Sayısal sanatçıların sıklıkla
yüzeysel olarak etkilendikleri gerçeküstü ve
dada gibi akımların, toplumsal düzenini tartışan
ve alışılmış değerleri altüst eden içerikleriyle
ilişki kurmamaları üzücüdür." ... " Zaten, belgesel
fotoğraf bağlamında da, asıl tartışılması gereken
fotoğrafların yalnızca sayısal yöntemlerle değişime
uğratılıp uğratılmadıkları değil, onların ne
amaçla kullanıldıklarıdır." "... Aslında, belki
de görüntülerin manipülasyonundan çok kitlelerin
manipülasyonundan çekinmemiz gerkir." Bu küçük
alıntılar, fotoğraf ve fotoğrafçı ile ilgili
düşüncelerin, derinliğine tartışıldığı kitap
hakkında kısacık da olsa fikir verir umuyorum.
Ve diliyorum yakın zamanda yazarın ve başka
yazarlarımızın da böylesine güzel, yeni yazı
ve kitpaları yayınlanır. Ben bu kitapları okumaya
ve okutmaya çalışıyorum... Peki ya siz okuduz
mu?
|
Hafize KAYNARCA
Amatör Fotoğrafçı
- Eğitimci
|
|
|
|