SAVUNMA
VE HAVACILIK DERGİSİ’NDEKİ REKLAM FOTOĞRAFLARI NE ANLATIR
?
İbrahim Akyürek
( Savaşlar,darbeler ve iç çatışmalarda her bir askere karşı dokuz
sivil ölüyor ; BM Raporu)
Bu yazının amacı,kitapçı raflarında “Meraklısı”
dışında kimsenin karıştırmadığı kendi halindeki bir derginin varlığından
okuru haberdar etmek. Dergi yaprakları arasına serpiştirilmiş
savaş araçları reklamlarındaki fotoğraf ve metinleri okumak.
Derginin isminde ve hükmedenlerin yönetim dillerinde sıkça kullanılan
“Savunma” sözcüğünü tartışılır hale getirmek bu yazının
bir başka amacı. Örneğin, herkes “Savunma” halindeyse saldıran
kim?
Bertrand Russell , milli bir devletin kuruluşundaki amaçlar nedir sorusuna , “Her devlet
kendisi için bu amaçların savunma olduğunu söyler. Öteki devletler
içinse bu “Savunma” bir “Saldırma”dır.İki tarafın yaptığı aynı
şeydir ama,ayrı ayrı adlar alır”yanıtını verir.
Dergi sayfalarındaki “Savunma” araçlarının
reklam fotoğraflarına ve tüketiciye (!) seslendikleri metinlere
bakınca savunma sözcüğüne sığınanlarının masumiyeti silinir gider.
Doğa içine serpiştirilmiş (Çoğunlukla fon gökyüzü) bu metalik
sert görünümlü araçların metinlerinde göze çarpan vurgu teknolojik
üstünlüklerinin kanıtlanmış olduğudur. Çekinmeden yer de belirtirler:
Granada, Bosna, Somali, Çöl savaşları ve yerleşim yerleri..
Kanıtlanmış üstünlüğün sonuçları nelerdir,dergi sayfalarında
niçin yer almaz sorusu takılır akla.Üstünlüğü sıralanan bir çamaşır
makinası reklamında en azından bembeyaz çamaşırlar da gösterilir.
Reklam verenlerin çoğu çokuluslu tekeller ve içimizdeki
yerli ortaklarıdır.. Bütçeleri üç-beş-on ülkenin toplam bütçelerine
denktir. Reklam metinlerinde; seslendikleri ülkenin -o dergi nerede
yayınlanıyorsa- ulusal duyguları okşanır,kışkırtılır.Arka fonda
o ülkenin bayrağı,ulusal kahramanları kullanılır.Mısır’da Mısır
bayrağı, Yunanistan’da Yunan, Türkiye’de Türk bayrağı..
“Vatan sevgisi”, “Disiplin”,”Türkiye’nin güvenliği”bir Amerikan.İsrail, İtalyan silah
tüccarına dert olur.
Sütten buzdolabına her işe karışan KOÇ, kendi reklam sayfasında
OTOKAR’ı “Milli Kuruluş” olarak yansıtır. Ürettiği veya
aracılık ettiği çok amaçlı ,çok tekerlekli savaş araçlarını da
“Milli İhtiyaç”olarak sergiler. Başınıza gelecek bir haksızlığa
karşı çıktığınızda “Milli İhitiyaç”lardan birkaçını günlük
hayatınızda karşınızda bulursunuz .
Çoğu reklam fotoğrafında insan yoktur. Belki de gücün
kanıtlanacağı yerin insan bedeni olması, insandan çekinir olma
yada insanı unutturma hali yaratmış olabilir.
Bombardıman uçaklarının fotoğrafları koyu metalik tonları
ile pilota güven verir.Yaşamı garantidedir.Uçağın teknik özellikleri
, pilot ile kurbanı (Avı) arasındaki psikolojik mesafeyi artırma
güvencesini verir. Bombalanan bedenler pilotun göremeyeceği uzaklıktadır
artık.
Araçların tamamı üstün teknolojik özellikleriyle sunulur.
Bilgisayar yada fotoğraf makinası satar gibi... “Hızlı ve Kesindir”ler,
“İkincilik Diye Bir Şey Yoktur”. Verimlilik,üstünlük, hız
gibi modernizmin insanlığı hiçe sayan ,kafadan vuran “Erkekçe
“ kavramları bolca kullanılır.
Hayvanlara da rahat yoktur bu reklamlarda . Burjuva düşüncesinin
temellerinden pozitivizmin kurbanıdır garibanlar. File,kuşa,balığa,kirpi’ye
görsel göndermeler yapılır ,savaş araçlarının tasarımlarının
ve işlevlerinin tanıtmında.
Çoğu savaş araçlarına insani değerler de yüklenir. Kimi “İç
Huzuru Sağlayan Muharipler”dir kimi “Zırhlı Araçlar Ailesi”ne
mensuptur..Savaş araçlarına insan özellikleri yüklenirken insan
hedef haline getirilmiştir. İnsanın insana yabancılaşmasının ölüm
sınırı sanki.
Bu dergi ,aynı çatı altında mama,çikolata,fotoğraf makinası,tank,füze
de yapan çokuluslu şirketlerin “Sektör, Piyasa,Tüccar,Borsa
“etiketli günlük paltolarını sıyırıp güç aletlerini teşhir
ettikleri bir çeşit porno dergisi niçin sayılmasın?
+
- Peki neden ? Ben
özellikle bunu görmek
istiyorum; bir insan
et yiyorsa ,gidip yediği
o hayvanın nasıl öldürüldüğünü
de görmelidir.
- Hayır hayır ,bakamam
Tolstoy,Vahşi
Zevkler
|
