|
Görüntünün çerçevelenmesinde sayısız
denilebilecek kadar çok çerçeve düzeni olmakla birlikte
bunlardan en yaygın olarak kullanılanların sayısı bir kaçı
geçmez.
 ''X''
Çerçeve Düzeni
Görüntünün çerçevelenmesinde görüntüyü oluşturan öğelerin
bir ''x'' biçiminde kullanılması fotografa devinim kazandırır.
Ancak öğelerden oluşan hatların kesişme noktası fotograf
kağıdının geometrik merkezinden uzakta tutulmalıdır. Aksi
takdirde yaratılan devinim değerinden ve canlılığından çok
şey yitirir. Bu çerçeve düzeniyle yapılan çalışmalarda fotograf
makinesinin yeri çok iyi saptanmalı, hatların oluşturacağı
üçgenlerin boyutlarında bir eşitsizlik yaratılmalıdır. Fotograf
içinde devinim, leke dağılımının daha önce değinilen denge
ölçüleri içinde olmasına özen gösterilmelidir.
 "+"
Çerçeve Düzeni
Çekilen fotografta yatay ve dikey hatların belirli bir ağırlık
taşıması ortaya ''+'' şeklinde bir çerçeve düzeni çıkarır.
Bu yatay ve dikey hatların fotograf kağıdının geometrik
merkezinde kesişmemesini sağlamak. yine gizil devinimi güçlendirmek
için yararlıdır.
 "O"
Çerçeve Düzeni
Bu tür çerçeveleme genellikle ''O'' şekline sahip başka
bir cismin arkasında kalan ana temaların verdiği görüntüdür
(bu yapay olarak da hazırlanabilir). Görüntünün bu biçimde
çerçevelenmiş olması izleyicinin dikkatini çok yoğun olarak
fotografın ortasına toplar ve başka yerlere kaymasını engeller.
Bu yöntem uygun ana temalarla ve iyi değerlendirildiğinde
güçlü anlatımlar yakalanabilir.
 "L"
çerçeve Düzeni
Bu tür görüntü çerçevelemelerinde yatay ve dikey hatlar
çok belirgindir. çerçevenin uygun olan köşesine dengeli
bir biçimde yerleştirilebilirse, çok iyi bir devinim yaratır.
Ancak yatay ve dikey hatların hangi köşeye yerleştirileceğine
dikkat etmeli ve belirgin hatlar dışındaki renk lekelerinin
dağılımına özen gösterilmelidir.
 "S"
Çerçeve Düzeni
Eğri hatlar da fotograflara belirli bir devinim katarlar.
Bu devinim üçüncü boyut olan derinliğin elde edilmesine
de katkıda bulunur. ''S'' biçimindeki hatların fotografın
iskeletini oluşturduğu fotograflarda devinimi sürdürebilmek
için hattın birdenbire çerçeveden fırlamasına olanak vermemek
yararlı olur.
 "üçgen"
Çerçeve Düzeni
Bir dörtgenden oluşan çerçevede en zor olan çerçeveleme
düzeni üçgenlerden oluşanıdır. Çünkü her ikisi de özlerinde
birbirlerine aykırıdırlar. Her ne kadar sonuçta bir çok
üçgen elde edilmekteyse de, bu, uyumun sağlanmasında her
zaman yeterli olmayabilir. Daha çok soyut anlatımlar için
elverişlidir denilebilir.
ÇERÇEVELEMEYE İLİŞKİN KÜÇÜK NOTLAR
1. Asıl fotografını çekmek istediğiniz temayı çerçevenizin
ölü noktasına yerleştirmeyiniz. Hiç kuşkusuz, bu noktaya
yerleştirmenin fotografınıza katacağı çok şey olduğuna inanıyorsanız
hiç çekinmeden bunu yapın.
2. Ana temanızı mümkün olabildiğince
çerçevenin dış kenarlarından uzak tutunuz.
3. Yukarıdaki çizimlerde de
görüldüğü gibi çerçevenizi varsayımsal olarak yatay ve dikey
eksende üç eşit parçaya bölünüz, ve konunuzu bu çizgilerin
kesiştikleri noktalara yerleştirmeye çalışınız.
4. Çerçeve içinde belirli açılar
oluşturan hatlar gözü kendi üstlerine çeker, dik açılar
oluşturan hatlar ise gözü yakalar. Konularınızı mümkün olduğunca
bu tür açılar oluşturacak biçimde yerleştirmeye çalışınız.
5. Çerçeve içinde uzayıp giden
paralel çizgiler gözü de uzadıkları noktaya kadar sürüklerler.
6. Çektiğiniz fotografı mümkün
olabildiğince yalın bırakmaya özen gösteriniz.
7. Kişilerin, cisimlerin cephe
görüntüleri çoğu zaman ilginç değildir. Bu nedenle biraz
çapraz bir bakış açısı bulunuz.
8. Çerçeve içindeki her şeyin
ana temanızı destekleyen bir işlev yüklenmesini sağlayınız.
Eğer bunu başaramıyorsanız çerçeve dışında bırakınız.
9. Yatay ya da dikey hiç bir
hattın çerçevenizi tam ortadan ikiye bölmesine izin vermeyiniz.
10. Çerçevenizin herhangi bir
kenarına paralel ve kesintiye uğramadan uzayıp giden bir
hattın bulunmasına izin vermeyiniz.
11. Çerçevenizde gereksiz yere
bir ön ya da arka boşluğun bulunmasına olanak vermeyiniz.
12. Unutmayınız ki, çerçevenizin
içindeki tüm renk lekeleri gözü cezbeder. Ancak bunun gücü
o renk lekesinin biçimi, konumu ve kontrastlığı ile doğru
orantılıdır.
13. Ana temanız her zaman boyutlan,
kontrastı ve konumu ile en çekici ''nesne'' olmalıdır.
14. Ufuk çizgisinin hiç bir
zaman çerçevenizi ortadan ikiye bölmesine olanak tanımayınız.
15. Göz do~al olarak fotografta
ışığı arar. Fotograf üzerinde dolaşırken karanlık renkli
bölgelerden açık renkli bölgelere kayar. Bu nedenle siyah
zemin üzerindeki beyaz bir leke, gözü, beyaz bir zemin üzerindeki
siyah bir lekeye oranla daha fazla çeker.
16. Eğer çektiğiniz fotografta
insanlar bulunuyorsa, bunlara çevrelerinde bir hareket boşluğu
bırakınız. Aksi takdirde izleyici bunların sıkıştırılmış
oldukları izlenimine kapılır.
17. Eğer çektiğiniz fotografta
bir hareket varsa (bu bir bakış yönü de olabilir) bu yönde
daha fazla boşluk bırakınız.
18. Çektiğiniz fotograflarda
koyu ve açık renkli lekelerin eşit bir biçimde dağılmamalarını
sağlayınız.
19. Çerçeve içinde uzayıp giden
hatlar eğer çerçeve dışına da taşıyorsa, bunların çerçeveyi
terk etmeden önce bir biçimde kesilmelerini sağlayınız.
Böylece bu hattı izleyen gözün çerçeve içinde kalmasını
sağlamış olursunuz.
Bu listeyi çok daha fazla uzatmak mümkün.
Ancak bütün bunların asla kesin kurallar olmadığını bir
kez daha önemle vurgulayalım. Bunlara uymak ya da uymamak
her fotografçının kendi bileceği bir iştir. Bütün bu söylenenlerin
tam aksini yapan ve buna rağmen ''iyi''fotograf çekmeyi
başaranların sayılan hiç de az değildir. Ancak şunu da kesinlikle
unutmamak gerekir ki, mükemmelliği, çerçeveye eklenecek
ya da çıkartılacak hiç bir şeyin bulunmadığı ana ulaştığımızda
yakalayacağız.
* Kaynak :
Amatör Fotoğrafçı El kitabı, Ahmet Tolungüç
|
