DEFORMASYONLAR VE DİĞER DENEMELER
Fotografın başlangıcından itibaren , fotografçıların ve fotograf
sanayinin temel kaygısı, bütün cisimleri, nesneleri doğadaki görünümleri
ile, yani insan gözünün kaydettiği biçime en yakın görünümleriyle
kaydetmekti. Sonraları, fotografçıların sınırsız beklentileri,
sanat yapma kaygıları ve yeniliklere imza atma çabaları, bu normal
görüntülerin dışına çıkılmasına, deforme edilmiş görüntüler elde
edilmesine yol açmıştır.
Çekim Aşamasında :
Hemen bütün amatör fotografçılar ilk deformasyon denemelerini
20 mm. , 19 mm ., 17 mm., 16 mm....gibi geniş açı objektiflerle
gerçekleştirmişlerdir. Geniş açı objektifler nesneleri bilinen
boyutlarının ve duruşlarının dışına taşıma konusunda gerçekten
de oldukça iyi sonuçlar vermektedir.
Bununla birlikte çekim aşamasında çeşitli filtre efektleri yardımıyla
başka deformasyon denemeleri de yapılabilir. Fotograf mağazalarında
çeşitli filtre setlerinin kataloglarını inceleyebilir ve bunlardan
çalışmalarınıza uygun olanlarını bir adaptörle birlikte edinebilirsiniz.
Kendi çabalarınızla çeşitli filtreler oluşturabilirsiniz. Objektiflerinizin
önüne çekim sırasında koyabileceğiniz çeşitli saydam malzemeden
(cam-naylon...gibi ) filtreler yapabilirsiniz. Bu gün bunların
amatörlerce en çok kullanılanı , bir sky - light filtreye veya
temiz cam yüzeye vazelin sürerek, bunu objektifin önüne koyup
çekim yapmak suretiyle hız - hareket etkisi elde etmektir.
Daha başka maddeler ve malzemeler yardımıyla çok çeşitli filtreler
yapabilir ve gene şaşırtıcı fotograflar üretebilirsiniz.
Pan yapmayı deneyebilirsiniz. Bunu yapabilmeniz için hareket
halindeki nesnelerin hareketini izleyerek fotograf çekmelisiniz.
Makinanız tripod' a bağlanmış olursa daha kesin sonuçlar almanız
kolaylaşacaktır. Hareketi izleyerek fotograf çekebilmek için (makinanızı
nesnelerin hareketi yönünde hareket ettirebilmeniz için) örtücü
hızınızın oldukça düşük olması gerekir. Bir tam saniye ve daha
düşük enstantane kullanmanız gerekebilir. O nedenle öncelikle
düşük hızlı filmleri tercih etmelisiniz. İkinci aşamada diyaframınızı
en kısık duruma ( 16 - 22 gibi ) alarak örtücü hızının düşmesini
sağlayabilirsiniz. Eğer ışık koşulları istenen enstantaneyi sağlayamıyorsa,
bu kez objektifinize bir polarize filtre ya da sepya filtre takarak
ışığın bir - iki stop daha azalmasını sağlayabilirsiniz. Makinanız
tripod' a bağlı olmakla birlikte, nesnelerin hareketi yönünde
hareket ettirebileceğiniz şekilde tripod' unuzu ayarlamalısınız.
Bu çekimleri yaparken birden fazla deneme yapmalısınız. Çünkü
böyle çekimlerde çektiğiniz karelerin önemli bir kısmı istediğiniz
etkiyi vermeyebilir.
Zoom Patlaması deneyebilirsiniz. Bunu yapabilmek
için değişken odaklı bir zoom objektife ihtiyacınız var. Bir zoom
objektifinizi varsa , herhangi bir nesneyi odaklayıp netlemeyi
yaptıktan sonra ( makinanızın tripod' a bağlı olması çekiminizi
kolaylaştıracaktır ) , objektifinizin odak uzaklığını değiştirdikten
sonra , deklanşöre bastığınız anda, objektifi önceki haline hızla
hareket ettirmelisiniz. (Örneğin ; 28 - 80 mm. bir zoom objektifiniz
var.) Objektifin odak uzaklığını 80 mm. ye alıp söz konusu nesneyi
netlediniz. Netleme durumunu hiç bozmadan zoom bileziğini 28 mm.
ye doğru alın. Çekim için deklanşöre bastığınız anda, zoom bileziğini
eski durumuna hızla hareket ettirin. Böylece yeniden netleme durumuna
gelecektir. Odaktaki nesne net çıkarken, çevresindeki her şey
hareket etkisi kazanacaktır. Bunun için de pan çekimde olduğu
gibi düşük enstantaneye ihtiyacınız olacaktır. O nedenle düşük
hızlı bir film tercih etmelisiniz ve objektifinizi 16 - 22 gibi
kısık konumuna almalısınız.
Kullanabileceğiniz
en iyi yöntemlerden birisi de, dublikasyon sırasında bir
takım effektler kullanarak yeni filminizde deforme edilmiş
fotograflar elde etmek olacaktır. Bunun için bir dublikasyon
cihazına ihtiyacınız var. Özellikle dialarınızdan yararlanmanızı
öneririm. Sonuçlarını daha kısa sürede ve pozitif olarak
görebilirsiniz. Ancak Dia' dan negatife de aktarma yapabilirsiniz.
Makinanızı tripod' a bağlayın. Dublikasyon cihazını makinanıza
taktığınızda ( makinanızda dia ya da negatif takılı olacaktır
) tripoda bağlı makinayı gökyüzünün açık ve berrak ( bulutsuz
) kısmına yöneltin ( daha fazla ışık için ). Dublikasyon
objektifinin ön kısmına çerçeve içindeki dia' yı koyduktan
sonra , dia ile objektif arasına daha önceden hazırladığınız
çeşitli motiflerden oluşan küçük buzlu camlardan istediğinizi
seçerek koyun ve çekim yapın. Bundan başka buruşturulmuş
şeffaf naylon, desenli şeffaf naylon ....vb. nesnelerden
yararlanarak çok etkileyici ve keyifli yeni fotograflar
elde edebilirsiniz. (Fotoğraf: Amgalan NATSAGDORJ)
|
|
Fotograflar:
Tekin ERTUĞ
|
|
Şayet bir dublikasyon cihazı edinebildiyseniz, bundan yararlanarak
Rölyef etkili fotograf denemeleri yapabilirsiniz. Rölyef etkili
fotograf alabilmeniz için birbirinin aynı olan negatif ve
pozitife ihtiyacınız olacak. Bu ikisini agrandizör de üst
üste koyup, çok hafif kaydırdığınızda, yapacağınız baskıda
elde edeceğiniz fotograf rölyef etkili olacaktır. O halde
dublikasyon cihazıyla bazı dialarınızı S/B negatife birebir
aktararak her birinden birer de negatif elde etmeniz mümkündür.
Böylece Rölyef etkili fotograf yapmak için portföyünüzde hazır
materyal oluşturmuş olacaksınız. Profesyoneller bunu yaparken
aynı fotografı hem negatif ve hem de pozitif çekerler ve birinin
ışığı hangi yönden geliyorsa , diğerinin ışığı bunun tersi
yönden gelecek şekilde düzenlenir. Böylece görüntü berraklığında
yüksek kalite ve etkisi belirgin rölyef oluştururlar. Ancak
amatörlerin böyle çalışma ve üretim olanakları bulunmadığından,
ellerindeki ekipmanın izin verdiği ölçüde, daha yalın ve maliyeti
düşük yöntemleri denemek durumundadırlar. |
Karanlık Oda Aşamasında :
Çekim aşaması dışında , baskı aşamasında da bazı deformasyonlar
deneyebilirsiniz. S/B baskılarınız sırasında , kart üzerine
koyacağınız camın üzerine vazelin sürerek soft bir etki
sağlayabilir veya hız etkisi alabilirsiniz. Agrandizör'
e takılı negatifinizle üst üste koyacağınız şeffaf bir naylonun
yüzeyine vazelin sürerek benzer sonuçlara ulaşabilirsiniz.
Ya da kartın üzerine değişik desenler içeren buzlu camlar
koyarak beklenmedik keyifli tram etkileri alabilirsiniz.
Elbetteki bunları yaparken, normal bir baskıda olduğu gibi
mutlaka testlerinizi almalı ve ondan sonra baskıya geçmelisiniz.
Ayrıca ,baskı sırasında kartınızı bir köşesinden eğip bükerek
görüntüyü deforme edebilirsiniz. Kartı agrandizör başlığına
paralel koymak yerine 15 - 20 derece eğimli koyarak görüntünün
boyutlarını uzatabilir ve nesnelerin normal görünümlerini
olağandışı boyutta değiştirebilirsiniz.
Bir deformasyon denemesi olarak düşünülmese de,( karttan
karta aktarma ) karanlık oda çalışmalarınız sırasında; daha
önceden yapılmış bir baskının kartını, kutusundan çıkarttığınız
yeni bir kartın üzerine koyup (üzerine cam kapatarak) tepeden
agrandizörün ışığını açtığınızda bu yeni kart pozlanacak
ve üzerine düzgün bir şekilde kapattığınız (üzerine cam
koymalısınız ki kağıt yüzeyleri tam örtüşsün ve netsizliğe
yol açmasın) önceki baskının görüntüsünü bu kez ( tam olarak
öyle olmasa da) negatif gibi elde edeceksiniz. Ancak bunu
yaparken mutlaka normal bir baskıdaki gibi öncelikle test
almalısınız.
Karanlık odada yapabileceğiniz bir başka deneme de ; baskı
sırasında kartınızı kaydırmak veya sık aralıklarla yerini
değiştirmek olacaktır. Bu yöntemi rahat çalışabilmeniz için
görüntünün bir hayli büyük düşmesi, buna karşın kartın daha
küçük boyutlu olmasıdır. Örneğin görüntü 50 x 60 boyutlu
iken, baskı için kullandığınız kart 30 x 40 boyutlu olmalıdır.
Kaydırma sırasında hız etkisi , pan etkisi alabileceksiniz,
yer değiştirmeler sırasında ise hız etkisinin yanı sıra
paralel image filtre etkisine benzer bir etki elde edeceksiniz.
Ayrıca fotograftaki obje sayısını da olduğundan çok daha
fazla göstermiş olacaksınız. Bu denemeyi de yaparken mutlaka
test almalısınız. Testlerinizle belirlediğiniz pozlama süresini,
kartın kaydırılması veya yerinin belirli aralıklarla değiştirilmesi
sonucu farklılık kaydedecek olan tonlarının durumunu dikkate
alarak düşürecek veya artıracaksınız.
Pan veya hız etkisi alabilmek için kartınızı aynı koşullarda
( pozlama sırasında ) olduğu yerde dairesel hareketlerle
çevirebilirsiniz. Bunu yapınca fotograftaki belirli bir
obje tam olmamakla birlikte net ( söz konusu obje net kalsın
isteniyorsa maskeleme yapılabilir), diğer objeler dairesel
bir biçimde onun etrafında hareketli çıkacaktır.
İki veya daha fazla negatifi üst üste koyarak bunun baskısını
yapmayı deneyebilirsiniz. Bunu yaparken en çok dikkat edeceğiniz
şey, üst üste koyacağınız negatiflerin açık negatifler olmasıdır.
Çünkü iki koyu negatifi üst üste koyduğunuzda en açık diyaframla
çalışsanız bile, hem netleme güçlüğü çekersiniz ve hem de
dakikalar süren pozlama yapmanız gerekir ki bu durumda test
alma güçlüğü ile karşı karşıya kalırsınız. O nedenle üst
üste koyduğunuz ( buna fotograf çevrelerinde sandviç baskı
da denir ) negatif sayısı iki ise, bunların hiç olmazsa
biri açık negatif olmalıdır. Bir diğer önemli nokta ise
negatiflerin birbirleriyle tonları bakımından kontrast olmasıdır.
Bir negatif orta gri ve daha koyu tonlu gri cisimleri içeriyorsa,
diğer negatif beyaz nesneleri içerdiğinde, hem anlam bakımından
ve hem de baskı kolaylığı sağlaması ve kontrast sonuç vermesi
bakımından, sarf ettiğiniz çaba karşılığını bulacaktır.
|
|