|  
               DEFORMASYONLAR VE DİĞER DENEMELER 
              Fotografın başlangıcından itibaren , fotografçıların ve fotograf 
                sanayinin temel kaygısı, bütün cisimleri, nesneleri doğadaki görünümleri 
                ile, yani insan gözünün kaydettiği biçime en yakın görünümleriyle 
                kaydetmekti. Sonraları, fotografçıların sınırsız beklentileri, 
                sanat yapma kaygıları ve yeniliklere imza atma çabaları, bu normal 
                görüntülerin dışına çıkılmasına, deforme edilmiş görüntüler elde 
                edilmesine yol açmıştır. 
              Çekim Aşamasında : 
              Hemen bütün amatör fotografçılar ilk deformasyon denemelerini 
                20 mm. , 19 mm ., 17 mm., 16 mm....gibi geniş açı objektiflerle 
                gerçekleştirmişlerdir. Geniş açı objektifler nesneleri bilinen 
                boyutlarının ve duruşlarının dışına taşıma konusunda gerçekten 
                de oldukça iyi sonuçlar vermektedir. 
              Bununla birlikte çekim aşamasında çeşitli filtre efektleri yardımıyla 
                başka deformasyon denemeleri de yapılabilir. Fotograf mağazalarında 
                çeşitli filtre setlerinin kataloglarını inceleyebilir ve bunlardan 
                çalışmalarınıza uygun olanlarını bir adaptörle birlikte edinebilirsiniz. 
                 
              Kendi çabalarınızla çeşitli filtreler oluşturabilirsiniz. Objektiflerinizin 
                önüne çekim sırasında koyabileceğiniz çeşitli saydam malzemeden 
                (cam-naylon...gibi ) filtreler yapabilirsiniz. Bu gün bunların 
                amatörlerce en çok kullanılanı , bir sky - light filtreye veya 
                temiz cam yüzeye vazelin sürerek, bunu objektifin önüne koyup 
                çekim yapmak suretiyle hız - hareket etkisi elde etmektir.  
              Daha başka maddeler ve malzemeler yardımıyla çok çeşitli filtreler 
                yapabilir ve gene şaşırtıcı fotograflar üretebilirsiniz. 
              Pan yapmayı deneyebilirsiniz. Bunu yapabilmeniz için hareket 
                halindeki nesnelerin hareketini izleyerek fotograf çekmelisiniz. 
                Makinanız tripod' a bağlanmış olursa daha kesin sonuçlar almanız 
                kolaylaşacaktır. Hareketi izleyerek fotograf çekebilmek için (makinanızı 
                nesnelerin hareketi yönünde hareket ettirebilmeniz için) örtücü 
                hızınızın oldukça düşük olması gerekir. Bir tam saniye ve daha 
                düşük enstantane kullanmanız gerekebilir. O nedenle öncelikle 
                düşük hızlı filmleri tercih etmelisiniz. İkinci aşamada diyaframınızı 
                en kısık duruma ( 16 - 22 gibi ) alarak örtücü hızının düşmesini 
                sağlayabilirsiniz. Eğer ışık koşulları istenen enstantaneyi sağlayamıyorsa, 
                bu kez objektifinize bir polarize filtre ya da sepya filtre takarak 
                ışığın bir - iki stop daha azalmasını sağlayabilirsiniz. Makinanız 
                tripod' a bağlı olmakla birlikte, nesnelerin hareketi yönünde 
                hareket ettirebileceğiniz şekilde tripod' unuzu ayarlamalısınız. 
                Bu çekimleri yaparken birden fazla deneme yapmalısınız. Çünkü 
                böyle çekimlerde çektiğiniz karelerin önemli bir kısmı istediğiniz 
                etkiyi vermeyebilir. 
              Zoom Patlaması deneyebilirsiniz. Bunu yapabilmek 
                için değişken odaklı bir zoom objektife ihtiyacınız var. Bir zoom 
                objektifinizi varsa , herhangi bir nesneyi odaklayıp netlemeyi 
                yaptıktan sonra ( makinanızın tripod' a bağlı olması çekiminizi 
                kolaylaştıracaktır ) , objektifinizin odak uzaklığını değiştirdikten 
                sonra , deklanşöre bastığınız anda, objektifi önceki haline hızla 
                hareket ettirmelisiniz. (Örneğin ; 28 - 80 mm. bir zoom objektifiniz 
                var.) Objektifin odak uzaklığını 80 mm. ye alıp söz konusu nesneyi 
                netlediniz. Netleme durumunu hiç bozmadan zoom bileziğini 28 mm. 
                ye doğru alın. Çekim için deklanşöre bastığınız anda, zoom bileziğini 
                eski durumuna hızla hareket ettirin. Böylece yeniden netleme durumuna 
                gelecektir. Odaktaki nesne net çıkarken, çevresindeki her şey 
                hareket etkisi kazanacaktır. Bunun için de pan çekimde olduğu 
                gibi düşük enstantaneye ihtiyacınız olacaktır. O nedenle düşük 
                hızlı bir film tercih etmelisiniz ve objektifinizi 16 - 22 gibi 
                kısık konumuna almalısınız. 
              
              
                 
                  |  
                      Kullanabileceğiniz 
                      en iyi yöntemlerden birisi de, dublikasyon sırasında bir 
                      takım effektler kullanarak yeni filminizde deforme edilmiş 
                      fotograflar elde etmek olacaktır. Bunun için bir dublikasyon 
                      cihazına ihtiyacınız var. Özellikle dialarınızdan yararlanmanızı 
                      öneririm. Sonuçlarını daha kısa sürede ve pozitif olarak 
                      görebilirsiniz. Ancak Dia' dan negatife de aktarma yapabilirsiniz. 
                      Makinanızı tripod' a bağlayın. Dublikasyon cihazını makinanıza 
                      taktığınızda ( makinanızda dia ya da negatif takılı olacaktır 
                      ) tripoda bağlı makinayı gökyüzünün açık ve berrak ( bulutsuz 
                      ) kısmına yöneltin ( daha fazla ışık için ). Dublikasyon 
                      objektifinin ön kısmına çerçeve içindeki dia' yı koyduktan 
                      sonra , dia ile objektif arasına daha önceden hazırladığınız 
                      çeşitli motiflerden oluşan küçük buzlu camlardan istediğinizi 
                      seçerek koyun ve çekim yapın. Bundan başka buruşturulmuş 
                      şeffaf naylon, desenli şeffaf naylon ....vb. nesnelerden 
                      yararlanarak çok etkileyici ve keyifli yeni fotograflar 
                      elde edebilirsiniz. (Fotoğraf: Amgalan NATSAGDORJ) 
                   | 
                 
               
              
                 
                  |  
                    
                   | 
                   
                     
                        
                      Fotograflar:  
                        Tekin ERTUĞ 
                     
                   | 
                   
                    
                   | 
                 
               
              
                 
                  | Şayet bir dublikasyon cihazı edinebildiyseniz, bundan yararlanarak 
                    Rölyef etkili fotograf denemeleri yapabilirsiniz. Rölyef etkili 
                    fotograf alabilmeniz için birbirinin aynı olan negatif ve 
                    pozitife ihtiyacınız olacak. Bu ikisini agrandizör de üst 
                    üste koyup, çok hafif kaydırdığınızda, yapacağınız baskıda 
                    elde edeceğiniz fotograf rölyef etkili olacaktır. O halde 
                    dublikasyon cihazıyla bazı dialarınızı S/B negatife birebir 
                    aktararak her birinden birer de negatif elde etmeniz mümkündür. 
                    Böylece Rölyef etkili fotograf yapmak için portföyünüzde hazır 
                    materyal oluşturmuş olacaksınız. Profesyoneller bunu yaparken 
                    aynı fotografı hem negatif ve hem de pozitif çekerler ve birinin 
                    ışığı hangi yönden geliyorsa , diğerinin ışığı bunun tersi 
                    yönden gelecek şekilde düzenlenir. Böylece görüntü berraklığında 
                    yüksek kalite ve etkisi belirgin rölyef oluştururlar. Ancak 
                    amatörlerin böyle çalışma ve üretim olanakları bulunmadığından, 
                    ellerindeki ekipmanın izin verdiği ölçüde, daha yalın ve maliyeti 
                    düşük yöntemleri denemek durumundadırlar.  | 
                 
               
              
                 
                  |  
                     Karanlık Oda Aşamasında :  
                    Çekim aşaması dışında , baskı aşamasında da bazı deformasyonlar 
                      deneyebilirsiniz. S/B baskılarınız sırasında , kart üzerine 
                      koyacağınız camın üzerine vazelin sürerek soft bir etki 
                      sağlayabilir veya hız etkisi alabilirsiniz. Agrandizör' 
                      e takılı negatifinizle üst üste koyacağınız şeffaf bir naylonun 
                      yüzeyine vazelin sürerek benzer sonuçlara ulaşabilirsiniz. 
                    Ya da kartın üzerine değişik desenler içeren buzlu camlar 
                      koyarak beklenmedik keyifli tram etkileri alabilirsiniz. 
                      Elbetteki bunları yaparken, normal bir baskıda olduğu gibi 
                      mutlaka testlerinizi almalı ve ondan sonra baskıya geçmelisiniz. 
                       
                    Ayrıca ,baskı sırasında kartınızı bir köşesinden eğip bükerek 
                      görüntüyü deforme edebilirsiniz. Kartı agrandizör başlığına 
                      paralel koymak yerine 15 - 20 derece eğimli koyarak görüntünün 
                      boyutlarını uzatabilir ve nesnelerin normal görünümlerini 
                      olağandışı boyutta değiştirebilirsiniz. 
                    Bir deformasyon denemesi olarak düşünülmese de,( karttan 
                      karta aktarma ) karanlık oda çalışmalarınız sırasında; daha 
                      önceden yapılmış bir baskının kartını, kutusundan çıkarttığınız 
                      yeni bir kartın üzerine koyup (üzerine cam kapatarak) tepeden 
                      agrandizörün ışığını açtığınızda bu yeni kart pozlanacak 
                      ve üzerine düzgün bir şekilde kapattığınız (üzerine cam 
                      koymalısınız ki kağıt yüzeyleri tam örtüşsün ve netsizliğe 
                      yol açmasın) önceki baskının görüntüsünü bu kez ( tam olarak 
                      öyle olmasa da) negatif gibi elde edeceksiniz. Ancak bunu 
                      yaparken mutlaka normal bir baskıdaki gibi öncelikle test 
                      almalısınız.  
                    Karanlık odada yapabileceğiniz bir başka deneme de ; baskı 
                      sırasında kartınızı kaydırmak veya sık aralıklarla yerini 
                      değiştirmek olacaktır. Bu yöntemi rahat çalışabilmeniz için 
                      görüntünün bir hayli büyük düşmesi, buna karşın kartın daha 
                      küçük boyutlu olmasıdır. Örneğin görüntü 50 x 60 boyutlu 
                      iken, baskı için kullandığınız kart 30 x 40 boyutlu olmalıdır. 
                      Kaydırma sırasında hız etkisi , pan etkisi alabileceksiniz, 
                      yer değiştirmeler sırasında ise hız etkisinin yanı sıra 
                      paralel image filtre etkisine benzer bir etki elde edeceksiniz. 
                      Ayrıca fotograftaki obje sayısını da olduğundan çok daha 
                      fazla göstermiş olacaksınız. Bu denemeyi de yaparken mutlaka 
                      test almalısınız. Testlerinizle belirlediğiniz pozlama süresini, 
                      kartın kaydırılması veya yerinin belirli aralıklarla değiştirilmesi 
                      sonucu farklılık kaydedecek olan tonlarının durumunu dikkate 
                      alarak düşürecek veya artıracaksınız. 
                    Pan veya hız etkisi alabilmek için kartınızı aynı koşullarda 
                      ( pozlama sırasında ) olduğu yerde dairesel hareketlerle 
                      çevirebilirsiniz. Bunu yapınca fotograftaki belirli bir 
                      obje tam olmamakla birlikte net ( söz konusu obje net kalsın 
                      isteniyorsa maskeleme yapılabilir), diğer objeler dairesel 
                      bir biçimde onun etrafında hareketli çıkacaktır.  
                    İki veya daha fazla negatifi üst üste koyarak bunun baskısını 
                      yapmayı deneyebilirsiniz. Bunu yaparken en çok dikkat edeceğiniz 
                      şey, üst üste koyacağınız negatiflerin açık negatifler olmasıdır. 
                      Çünkü iki koyu negatifi üst üste koyduğunuzda en açık diyaframla 
                      çalışsanız bile, hem netleme güçlüğü çekersiniz ve hem de 
                      dakikalar süren pozlama yapmanız gerekir ki bu durumda test 
                      alma güçlüğü ile karşı karşıya kalırsınız. O nedenle üst 
                      üste koyduğunuz ( buna fotograf çevrelerinde sandviç baskı 
                      da denir ) negatif sayısı iki ise, bunların hiç olmazsa 
                      biri açık negatif olmalıdır. Bir diğer önemli nokta ise 
                      negatiflerin birbirleriyle tonları bakımından kontrast olmasıdır. 
                      Bir negatif orta gri ve daha koyu tonlu gri cisimleri içeriyorsa, 
                      diğer negatif beyaz nesneleri içerdiğinde, hem anlam bakımından 
                      ve hem de baskı kolaylığı sağlaması ve kontrast sonuç vermesi 
                      bakımından, sarf ettiğiniz çaba karşılığını bulacaktır. 
                       
                   | 
                 
               
              
               
               
               
                 
                 
               
               
               |